Levend verlies; hoe ga je daarmee om?

Levend verlies; hoe ga je daarmee om?

Steeds meer begrip voor ouders die hun kindje zijn verloren

Mensen die mij al een tijd volgen, weten dat ik twee kinderen heb verloren en dat ik mijn werk heb gemaakt om ouders (en hun naasten) te begeleiden bij het overleven van het verdriet en het herpakken van hun leven.

Met mijn blogs en met mijn boek: Je bent je kindje verloren… hoe nu verder? beschrijf ik hoe verdrietig, pijnlijk en eenzaam het proces is om het verlies te verweven in je leven en het verdriet en de pijn te overleven. Maar beschrijf ik ook hoe je het verlies kunt verweven in je leven en jezelf toe te staan om gelukkig te zijn. Ik help mensen in te zien dat er een (gelukkig) leven is na de dood van hun kind en begeleid hen in het (weer) omarmen van het leven.

Er komt steeds meer begrip voor het verlies van een kind in de (prille) zwangerschap of vlak na de geboorte. Gelukkig. Want dat maakt het rouwproces en de rouwreis een stuk minder eenzaam, minder moeizaam.

Hoe pijnlijk is het om te horen dat je kind net te vroeg is geboren voor een couveuse…

Ik krijg vaak de vraag met hoeveel weken onze kinderen overleden. Als ik dan antwoord dat mijn dochter met 20 weken is overleden en mijn zoon met net geen 24 weken en dat hij daarom in mijn armen is overleden dan is het antwoord bijna altijd. Ben je niet boos dat ze geen uitzondering maakte? Wat maken die paar dagen nu uit?

Heel lang was ik het met hen eens. En heel lang ben ik ook boos geweest. Mijn zoon had het gewicht en de lengte van een baby van 26 weken. Officieel was hij dit nog niet. Zat hij net onder de grens van die cruciale termijn. En dus onder de grens om in een couveuse te mogen.

Goed bedoelde maar kwetsende opmerkingen

Hij overleed op mijn buik na ruim 3 kwartier. Na zijn overlijden zei de arts: het was een sterk jongetje met een vechtersmentaliteit. Je zag dat hij wilde leven… Een opmerking die troostend bedoeld was maar heel verkeerd viel. Wat had ik aan deze opmerking? Ze liet mijn kind wel gewoon doodgaan.

En de opmerking: wel de lengte en het gewicht maar niet het aantal weken… viel ook niet in goede aarde. Hoewel deze opmerking niet troostend was bedoeld. De verpleegkundige zei daarna meteen: soms word ik moedeloos van een protocol en vraag ik mij af waarom ik dit werk nog doe. Waarom hebben ze niet naar je zoon gekeken? Waarom de weken van de termijnecho als uitgangspunt genomen en niet hoe hij het deed en hoe groot hij was… Ik snapte haar frustratie en het maakte mij nog bozer.

Niet lang na het overlijden kreeg ik ‘opbeurende’ opmerkingen van mensen die mij vertelde dat het voor Oscar echt beter was. De kans dat hij normaal zou opgroeien en zich tot een gezonde volwassene zou ontwikkelen was op deze termijn zo ontzettend klein. Als hij de couveuse tijd al zou overleven want… en dan kwamen de cijfers.

Nog een keer je kind verliezen… en de manier waarop. Onverteerbaar

Tuurlijk was ik het verstandelijk met hen eens. Maar ik was de moeder. Ik wilde geen afscheid van hem nemen. Het maakte mij niet uit als hij zorgintensief was. Ik had genoeg liefde en verpleegkundige ervaring … Ik wilde gewoon geen afscheid nemen. Niet weer.

Tot het moment dat iemand mij vroeg: wat was je overweging om de zwangerschap van je dochter te beëindigen? Ik vertelde dat ik dat had overwogen omdat zij anders geen leven zou hebben. Ik gunde haar een leven als elk ander kind en niet een leven waarin zij altijd afhankelijk zou zijn van de liefde, geduld en toewijding van anderen.  

Ik gunde haar een leven waarin ze de wereld mocht ontdekken, vriendjes mocht maken, verliefd mocht worden, een gezin mocht stichten, carrière mocht maken etc. Zich mocht ontwikkelen tot een gezonde en evenwichtige en hopelijk gelukkige volwassen vrouw. Echter op het moment dat de dag naderde waarop wij de zwangerschap zouden afbreken, groeide de twijfel. Gelukkig overleed zij in mijn buik en hoefde ik geen duivelse keuze te maken.

Wat maakt je dan zo boos dat Oscar niet in de couveuse mocht? was haar volgende vraag. Ik antwoorde dat hij leefde en er zo dichtbij was. Dat het niet met 100% zekerheid te zeggen was dat hij iets over zou houden aan zijn extreme vroeggeboorte. Omdat er ook extreem vroeggeboren kinderen zijn die er niets aan hebben overgehouden. Althans voor zover ik weet… En als hij er wel iets aan over zou hebben gehouden, dit niet altijd ernstig hoefde te zijn. We waren er zo dichtbij. Hij leefde.

De pijn van het verlies bleef, de woede nam af en berusting volgde

Ons gesprek zette mij wel aan het denken. Waar leg je uiteindelijk de grens? Protocollen zijn er niets voor niets. Het is ergens op gebaseerd.  Op cijfers.

De boosheid om het besluit dat door protocollen was genomen, verdween. Maar de pijn en het verdriet om zijn overlijden niet. Met hotten en stoten leerde ik weer te genieten en kreeg zijn verlies een plek in mijn leven. Ik voel nu vooral liefde en trots. En, hoe gek het ook klinkt, ben ik dankbaar dat hij is overleden.

Natuurlijk had ik nooit afscheid van hem willen nemen. Het had nooit zo moeten gaan. Maar het idee dat er een hele grote kans was dat mijn kind zorgbehoeftig zou zijn, afhankelijk zou moeten zijn van de liefde, geduld, tijd en toewijding van anderen, niet het leven zou kunnen leiden wat elk kind verdient, is onverteerbaar voor mij.

Je kind verliezen is erg. Je kind zien lijden is minstens zo erg

Wanneer je een kind krijgt, althans zo gold het voor mij, heb je een beeld voor ogen. Dit beeld is een gezond en gelukkig kind. Een kind dat speelt met vriendjes, sport en naar school gaat. Geen beeld van een kind wat op bepaalde vlakken niet kan meedoen.

Natuurlijk zijn er allerlei voorzieningen voor zorg intensieve kinderen en/ of kinderen met een handicap. Maar het zijn voorzieningen. Deze kinderen hebben nooit een onbezorgde jeugd. Hebben niet de jeugd die ik als kind had en die mijn jongste zoon nu heeft. En daar word je iedere dag mee geconfronteerd. Zo intens verdrietig.

Jouw kind die nooit het leven zal mogen leven waarvoor leven bedoeld is

Ik heb respect en bewondering voor al die vaders en moeders die te maken hebben met levend verlies. Zij verliezen weliswaar niet hun kindje maar verliezen wel hun toekomstverwachting. Hebben te maken met verlies om wat er niet (meer) zal zijn en of nooit zal komen. Missen sommige mijlpalen die voor een gezond kind vanzelfsprekend zijn: zitten, lopen, praten, diploma, werken, relaties, gezin … Moeten de zorg overdragen aan anderen en wellicht hun kind uit huisplaatsen omdat het niet langer mogelijk is om hun kindje thuis te houden…

De impact van levend verlies wordt nog te veel onderschat.

De ouders bevinden zich, in mijn ogen, voortdurend in een spagaat. De zorg voor hun zorg intensieve kind aan de ene kant en de zorg voor hun andere kinderen, de verplichtingen van het werk en het sociale leven aan de andere kant. Niet zelden verliezen deze ouders hun werk en/ of relaties.

Hoe eenzaam en verdrietig moet dat wel niet zijn? Voor beiden. Ouders en kind. Ik probeer mij er een voorstelling van te maken. Ook omdat ik wel eens de vraag krijg of ik hen zou kunnen begeleiden. En dan merk ik dat mijn kennis daarvoor onvoldoende is. Ik kan mij een voorstelling maken van hoe het is om ouder te zijn van een zorg intensief kind. Heb als verpleegkundige ook vaak voor hen gezorgd. Maar zal nooit helemaal kunnen voelen hoe het werkelijk is. En zal dus ook nooit die tips kunnen geven die ik wel als moeder van een stil geboren en overleden baby kan geven.

Het taboe op levend verlies zou er niet mogen zijn

En dan overvalt mij soms ook een schuldgevoel. Omdat ik het gevoel heb dat er voor verdriet om het verlies van een kind meer begrip is dan het verdriet om jouw zorg intensieve kind en de impact op het gezin. Of het zo is, weet ik niet. Ik ben heel benieuwd naar de mening van anderen

Herstellen van je bevalling. Ook als je je baby bent verloren

Herstellen van je bevalling. Ook als je je baby bent verloren

Mijn lijf moet herstellen van de bevalling maar ik wil niet tussen blije moeders zitten

Ik ben bevallen. Maar mijn buik is nog dik. Ik heb geen conditie en heb moeite met het ophouden van mijn plas. Ik ben bevallen maar heb een lege wieg.

Ik sta voor de spiegel en huil. Ik had mij opgegeven voor een Moederfit cursus. Het vervolg op ZwangerFit. Samen met moeders uit mijn groep zouden we weer ‘back in shape’ komen. Voor ons geen uitgezakt en lusteloos lijf. We zijn allemaal moeder geworden. Zij mogen hun kind zien opgroeien. Ik niet.

De zwangerschap en de bevalling hebben hun sporen nagelaten. Ik ben moe, futloos en de minste inspanning kost mij energie.  Ik zou er goed aan doen om een cursus te volgen. Maar ik wil niet onder ‘blije mamma’s’ zijn. Ik kan het niet aan. 

En toch voel ik aan alles dat mijn lijf moet herstellen.

Ik zoek naar een cursus mammafit voor moeders die hun baby zijn verloren

Ik open mijn laptop en speur het internet af op zoek naar een geschikte cursus. Een cursus of training voor pas bevallen moeders. Maar dan wel voor moeders zoals ik. Van wie het baby’tje is overleden. 

Ik zoek mij suf maar vind niks. 

Ik kan mij niet voorstellen dat ik de enige mamma ben die haar baby’tje is verloren. Maar waar ik ook op zoek. Welke zoekterm ik ook intyp, het resultaat is nul.

Ten einde raad vraag ik mijn trainster van de ZwangerFit cursus of zij weet waar ik terecht kan. Helaas weet zij ook niks. Omdat ze snapt dat ik niet tussen blije mamma’s wil trainen, biedt ze aan om mij een-op-een te trainen.

Na de bevalling cursussen voor moeders die te maken hebben gehad met verlies in de zwangerschap of rondom de bevalling zijn niet te vinden

Ik blijk niet de enige moeder. 

Tijdens de interviews voor de #Kennisbank #Kindverlies en ook tijdens sessies in mijn praktijk  kreeg ik regelmatig te horen dat zij een specifieke cursus hebben gemist. 

Ook ontbreekt het aan zwangerschapscursussen voor moeders die opnieuw zwanger zijn na verlies van hun baby

Ze missen niet alleen een moederfit cursus. Ze missen ook  een zwangerschapscursus voor moeders die opnieuw zwanger zijn na het verlies van hun baby. 

De vraag is natuurlijk of er inderdaad geen cursussen zijn. Het internet is zo immens groot. Ouders die hun baby zijn verloren hebben wel iets anders aan hun hoofd dan het internet afspeuren. 

Rouwen is een mentaal, fysiek en psychosociaal proces

Helaas is rouwen niet alleen een mentaal proces. Rouwen is ook een fysiek en een psychosociaal proces.  Het verlies van je baby is een bio-psycho-sociale ervaring (Otto, 2016) die invloed heeft op alle facetten van je leven: 

  • je relaties;
  • je fysieke en mentale gezondheid;
  • je welzijn;
  • je functioneren.   

Deze facetten hangen nauw met elkaar samen en beïnvloeden en/ of versterken elkaar (Otto, 2016). Op al deze facetten zul je moeten herstellen. En omdat deze facetten elkaar kunnen versterken of beïnvloeden zul je merken dat herstel op het ene gebied een positief effect heeft op een ander gebied. Wanneer je sport, train je lichaam en geest. Wanneer je slaapt, rust je lichaam en geest.

Een zwangerschap en bevalling hebben een grote impact op iemands leven. En helemaal als je je kindje verliest

Een zwangerschap en een bevalling hebben al een grote impact op het lichaam en geest van de vrouw. Maar wat als je dan ook nog je baby verliest?

Waar heb je het allemaal voor gedaan? Waarom zoveel pijn ervaren om met lege handen naar huis te gaan?

Een moeder die haar baby verliest moet niet alleen lichamelijk en geestelijk herstellen van de zwangerschap en bevalling. Zij moet ook herstellen van het verlies

Als moeder van een overleden baby moet je naast lichamelijk en geestelijk herstellen van de zwangerschap en bevalling ook nog eens rouwen.

Rouwbegeleiding moet zich niet beperken tot psycholoog-sociale en/ of geestelijke begeleiding

Eigenlijk zou het dus niet meer dan logisch zijn dat er naast psychosociale en/ of psychologische nazorg ook fysieke nazorg is. Speciaal voor pas bevallen moeders die hun baby zijn verloren tijdens de zwangerschap of rondom de bevalling.

Geef jij zwangerschapscursussen en/ of na de bevallingcursussen?

Als jij, als therapeut of trainer dit leest en denkt: Ik geef al jaren deze trainingen. Of als jij na het lezen van dit bericht op het idee bent gekomen om aan deze specifieke groep moeders trainingen te geven? Neem dan contact met mij op.

Als rouwcoach en als initiatiefneemster voor de #Kennisbank #Kindverlies, heb ik tot doel de impact van het verlies van een kindje te beperken. En ouders waar nodig te ondersteunen tijdens het rouwproces na het verlies van hun baby. 

Ouders met de juiste hulpverleners in verbinding brengen zodat de zorg krijgen die ze nodig hebben

Daar waar ik zelf de expertise en vaardigheden mis om ouders die hulp en zorg te bieden waar zij in hun rouwproces behoefte aan hebben, breng ik ze graag in verbinding met degene die hen wel op dit gebied kan helpen.

Hoe een sieraad helpt bij het rouwproces na verlies van je baby

Hoe een sieraad helpt bij het rouwproces na verlies van je baby

Ik ben vijftig. Een mooi moment om mijn leven de revue te laten passeren

Ik ben vijftig geworden of te wel Sara. Een leeftijd om bij stil te staan. Een prachtige leeftijd. Maar het voelt nu ook wel als nu ben ik niet meer jong. Mijn toekomst wordt korter. Ik wordt aangesproken met u en met mevrouw. En als ik alles moet geloven kan ik de promotie wel vergeten. Is een carrièreswitch niet meer mogelijk. En is het vinden van een nieuwe baan tot het nulpunt gedaald.

Ik vraag mij af of ik wel alles uit mijn leven heb gehaald

Als jong meisje vond ik iemand van vijftig jaar stokoud. In mijn ogen was je dan een oma en woonde je in een bejaardenhuis. Als puber vond ik iemand van vijftig jaar oud en ouderwets. En nu ben ik zelf vijftig. Ik voel mij nog lang niet (te) oud. En toch bekruipt mij het gevoel dat ik er niet meer toe doe. Dat ik mijn vruchtbare leeftijd om carrière te maken achter mij heb gelaten. En bekruipt mij het gevoel dat ik niet alles uit het leven heb gehaald. Dat ik mijn dromen onvoldoende heb nagejaagd. En niet heb bereikt waar ik als klein meisje van droomde.

Iedereen wil oud worden maar niemand wil oud zijn. En nu ben ik oud. Of liever gezegd: ik ben niet meer jong.

Ik overzie mijn leven. En kom erachter dat ik inderdaad niet alles heb bereikt waar ik als klein meisje van droomde.

Het leven is niet maakbaar. We hebben niet alles in de hand.

Gewoon omdat ik niet alles in eigen hand had. Ik droomde ervan om arts of verloskundige te worden. Helaas werd ik steeds uitgeloot. Ik droomde van een groot gezin. Helaas bleek zwanger worden voor mij niet vanzelfsprekend.

Gelukkig werd ik zwanger via IVF. Maar iedereen, die mij kent of mij al een tijdje volgt, weet inmiddels dat ik twee van mijn drie kinderen niet mag zien opgroeien. 

Ik ben gelukkig en tevreden met het leven dat ik nu leid ondanks dat ik niet alles heb bereikt waar ik van droomde

Is het leven een vat vol keuzes en is succes maakbaar? Ik denk het niet.

Ik prijs mij gelukkig met mijn positieve instelling. Ik prijs mij gelukkig met mijn lief en mijn lieve zoon. Ik prijs mij gelukkig in het bezit te zijn van lieve familie en dierbare vrienden. Ik prijs mij gelukkig dat ik het verdriet om het verlies van mijn twee kinderen heb weten om te buigen naar kracht. 

Ik heb de kracht om het leven weer te hervatten na het grootste verlies in mijn leven. Het verlies van mijn kinderen

Mijn bedrijf heet niet voor niets Dunamis Coaching; Dunamis het Oudgriekse woord voor levenskracht., de kracht te herstellen en weer door te gaan.

Samen met mijn vrienden haal ik herinneringen op

Met een smoesje word ik door mijn vrienden uit huis gesmokkeld. Ze nemen mij mee naar een plek die mij zo dierbaar is. Amsterdam. De plek waar ik bijna de helft van mijn leven heb gewoond. De plek waar ik zoveel vreugde en verdriet heb ervaren.

Het wordt een trip to memory lane. Toerist in eigen stad zoals ik het altijd noemde, wanneer ik weer eens een stukje Mokum ging (her)ontdekken. Vandaag ben ik in de Jordaan. Compleet met sjerp en bijpassende tekst, wandelen we door de, door mij zo vaak bezochte en bezongen, buurt. De buurt die grensde aan mijn geliefde Baarsjes. De buurt waar ik woonde.

Ik ga langs bij de goudsmeden die de assieraden van mijn kinderen maakten

Op de Tweede Tuindwarsstraat, hebben we een zogenaamde ‘pitstop’ bij Café De Tuin. De plek waar ik menig biertje heb gedronken en bitterbal heb gegeten. Aan de overkant op nummer 8 is Oogst Sieraden Goudsmeden & Ontwerpers gevestigd. Ik moet even naar binnen. Deze plek en deze vakvrouwen zijn zo met mijn leven verbonden.

Een tastbare herinnering aan mijn kinderen

Zij waren het die mijn liefde voor mijn overleden kind wisten te vertalen naar een prachtig sieraad. Een oud – zilveren hanger in de vorm van een zonnebloem. Ze luisterde naar mijn verhaal. Gaven geen advies. Onderbraken mij niet. Mijn verdriet mocht er zijn. En het enige doel dat ze hadden, was voor mij een prachtig sieraad ontwerpen en maken. Zodat ik de as van mijn dochter bij mij kon dragen. En ze altijd bij mij zou zijn.

Een jaar later overleed onverwacht haar broertje. En weer luisterden ze naar mij. Weer mocht mijn verdriet er gewoon zijn. En weer wisten Ellen Philippen en Lotte Porrio de liefde voor hem, te vangen en te vertalen naar een prachtig ontwerp. De hangers werden met elkaar verbonden. Zoals onze kinderen met elkaar en mij verbonden zijn.

Drie jaar na onze eerste ontmoeting werd ik zwanger van onze jongste vent. Deze blijdschap wilde ik ook in een sieraad. vereeuwigen De keuze was makkelijk gemaakt. Weer luisterde Lotte en Ellen naar mijn verhaal. Mocht mijn blijdschap maar ook mijn verdriet er gewoon zijn. Want naast de vreugde om zijn komst, was er ook intens veel verdriet om het gemis van zijn broer en zus. En weer wisten deze vakvrouwen mijn gevoelens te vangen en te vertalen naar een sieraad.

Een ring het symbool voor oneindige liefde en verbintenis

Een ring deze keer. Een ring met de maandstenen van onze kinderen. Met as onder de stenen van onze twee oudsten. Verzonken in goud van de ring van mijn oma.  Een ring is rond. Is oneindig. Onze kinderen zijn oneindig met elkaar en met ons verbonden. 

Toen ik met de vader van mijn kinderen trouwde, heb ik mijn trouwdatum erin laten graveren

Het dragen van de assieraden hielpen mij in mijn rouwproces

Iedere keer als ik mijn sieraden draag, voel ik blijdschap en trots. De sieraden symboliseerden de liefde ik voor mijn kinderen voelde. Maakte de herinneringen aan hen tastbaar. Zodat het verdriet langer overheerste maar plaatsmaakte voor liefde en trots.

En nu ben ik weer op die plek die zo met de hoogte- en dieptepunten uit mijn leven zijn verbonden. Ik moet even gedag zeggen. Ik kan het niet maken om door te lopen. Ik loop naar binnen en wordt allerhartelijkst onthaald. Weer voel ik mij thuis.

Een sieraad is een blijvende herinnering

Een sieraad is persoonlijk en is blijvend. Een sieraad is (vaak) verbonden met bijzondere momenten in iemands leven. We dragen niets voor niets een trouwring.

Voor mij was het hebben van een sieraad een manier om het verlies van mijn kinderen een plek te geven en de herinneringen hen te koesteren. En Ellen en Lotten van Oogst Sieraden Goudsmeden & Ontwerpers voelden dat als geen ander aan.

Hoe heb jij herinneringen aan je overleden kindje tastbaar gemaakt?

Mijn lege maar nog dikke buik

Mijn lege maar nog dikke buik

Mijn buik is leeg maar ik mag mijn kind niet zien opgroeien

Ik voel aan mijn buik. Het is nog dik. Vorige week zat daar nog mijn kindje in. Iedere dag voelde mijn handen deze buik. Maar nu voelt het zo anders. Mijn buik is leeg. Maar er is geen kind. 

Ik was zwanger maar zal mijn kindje niet zien opgroeien. Een traan rolt over mijn wang. En dan nog één. En nog één. 

Week na week werd ik dikker totdat mijn zwangerschap niet meer te verbloemen was

Die handen die zo vaak mijn buik streelden. De schopjes als antwoord. Week na week groeide mijn buik. Tot het moment dat voor iedereen duidelijk was dat ik met zijn tweeën was. De glimlachende en belovende blikken als mensen mij zagen passeren. Ze zijn er nog steeds. 

Niet zo gek. Want mijn buik is nog steeds dik. Alleen heb ik een lege wieg. 

Elke confrontatie met mijn zwangerschap doet pijn

Ik kon niet wachten tot het moment dat ik mijn gewone kleren niet meer paste. Kon niet wachten tot het moment dat ik voor het eerste keer mijn zwangerschapsbroek kon dragen. Vandaag draag ik hem weer. Omdat mijn gewone kleding niet past.

Alles in mij schreeuwt dat ik deze broek niet meer aan wil. Ik wil geen veel belovende blikken meer. Geen vragen als: weet je wat het wordt? Hoe lang moet je nog? 

‘Hoe lang moet je nog?’ ‘Hoe zo? Hoe lang moet je nog?’ Voor mij geen moeten. Ik had er alles voor over gehad om nog zwanger te mogen zijn.

‘Wat wordt het?’ ‘Hoe zo? Wat wordt het?’ Het wordt niks. Het is al. En het is een dochter. Mijn dochter.

Ook het dragen van zwangerschapskleding doet pijn

Woedend pak ik al mijn zwangerschapskleding en smijt ze door de kamer. Ik stamp er op. Probeer ze kapot te maken. Barst in tranen uit en schreeuw: ‘Waarom zijn er geen kleren voor moeders zoals ik? Waarom moet ik die verschrikkelijke kleren nog aan?’

Ik wil niet langer zwangerschapsbroeken aan. Ik wil een gewone broek aan

Mijn man komt op mijn geschreeuw binnen. Hij kijkt mij aan en pakt mij vast. In zijn armen begin ik onbedaarlijk te huilen. Smeek hem dat ik andere kleren wil. Normale kleren. Kleren waarin mijn buik niet zichtbaar is.

‘Ik begrijp je’, hoor ik hem door zijn tranen zeggen. ‘Ik begrijp je…’

Die middag rijden we naar Delft. Om kleren te kopen bij mijn vaste winkel. Als Maja mij binnen ziet komen, pakt ze mij vast. ‘Ik zet even thee voor je. En ben dan zo bij je terug’. Ze loopt naar de klant die ze aan het helpen was. Ik hoor haar fluisteren. ‘ Natuurlijk ‘, hoor ik de vrouw zeggen. ‘Dit is veel belangrijker. Ik kom van de week wel weer langs’.

Met een simpel trucje kan ik normale kleding dragen

Alsof ze aanvoelt wat ik nodig heb, komt Maja met een broek naar mij toe. ‘Deze broek valt wat ruimer om je buik. En als ik nu een elastiekje om het knoopje doe en dit elastiekje door je knoopsgat haal en weer om de knoop leg, dan is je broek ruimer. Ik heb verschillende maatjes elastiek’. En ze geeft mij een knipoog. 

Vervolgens pakt ze een klokkende blouse uit het rek. ‘Trek deze maar even aan’. Als ik uit de paskamer kom, is mijn buik nauwelijks te zien. Goed gecamoufleerd he? zegt ze. Ik knik ja…

Een stapje verder in het rouwproces door het dragen van gewone kleding

Wanneer je bevallen bent, is je buik meestal niet direct weer dun. Het kan dan enorm confronterend zijn om je zwangerschapskleding te moeten dragen. Maar normale kleding past meestal niet. 

Door gebruik te maken van een elastiekje of cirkelvormig touwtje, kun je je broek wijder maken. Door over je buik een klokkende, oversized of A-lijn top te dragen, kun je je buik camoufleren. Op die manier kun je afscheid nemen van je positiekleding. 

Voor mij was Maja de reddende engel. Met haar liefdevolle aandacht en handige trucs hielp zij mij bij mijn rouwproces. Voordat ik ooit een baby had verloren, kon ik niet bedenken hoe pijnlijk de confrontatie met mijn buik en zwangerschapsbroek kon zijn. Hoe pijnlijk het voor mij was om mij na het verlies van mijn dochter mijn zwangerschapskleding te moeten dragen. Door weer ‘normale’ kleding te dragen, kwam ik een stapje verder in mijn rouwproces. 

Herkenbaar, deel je tips

Herkenbaar? Wellicht heb je andere tips. Deel ze alsjeblieft. Zodat andere moeders, die net als wij haar kindje is verloren in de zwangerschap of rondom de geboorte, weet wat ze kan doen als het verdriet haar overvalt bij het dragen van haar zwangerschapskleding.

Stuwing na stil geboren baby

Stuwing na stil geboren baby

Mijn lijf snapt er niets van

Mijn borsten doen zeer. Ze zijn rood en heel groot. Het zit vol moedermelk. Het doet pijn. Het brandt. Ik voel de tranen opkomen. Weet mij geen raad, behalve dat ik zoek naar verlichting.

Mijn emoties zitten hoog. Ik kan alleen maar huilen

Ik huil. Mijn man komt de slaapkamer binnen. Ziet mijn grote rode borsten. En ziet mijn met tranen bedekte gezicht. Hij schrikt en vraagt wat hij moet doen. “Ik weet het niet zeg ik. Het doet enorm pijn en ik begin hartverscheurend te huilen.”

Ik ben bevallen. En mijn lijf doet wat het moet doen. Het zorgt ervoor dat ik mijn kind kan voeden. Maar er is geen kind om te voeden. Onze dochter is stil geboren.

Er is geen kraamverzorgende. Daar had ik volgens het ziekenhuis geen recht op. 

Ik wil de dat de melkproductie stopt maar weet niet hoe

Mijn borsten worden steeds groter. Ze willen geleegd worden maar ik heb geen idee hoe. “Er zijn van die pads”, zeg ik tegen mijn man. “Van die pads tegen melklekken.”.

“Waar haal ik die?”, vraagt hij? “Bij het Kruidvat”, antwoord ik. En weg is hij. Omdat de pijn ondragelijk wordt bel ik de verloskundige praktijk. Ik krijg te horen dat ik niet meer onder hun verantwoordelijkheid val omdat ik ben doorverwezen naar het ziekenhuis. 

Ik begin heel hard te huilen. Dan hoor ik de verloskundige tegen mij zeggen: “Ik hoor net van de assistente dat je bent bevallen en dat je heel erg veel pijn in je borsten hebt”. Kun je mij vertellen wat er precies aan de hand is?”. 

Na ongeveer 20 weken zwangerschap, gaan borsten melk maken

Met hotten en stoten vertel ik over mijn gezwollen en pijnlijke borsten. En vertel ik dat er melk uit mijn tepels lekt. “Met deze termijn?”, hoor ik haar verbaasd reageren. “Dit heb ik nog nooit mee gemaakt. Jeetje, wat een ontzettende pech heb je. Dat je ook dit nog moet doormaken.” Ze vervolgt haar verhaal en zegt: ”Je valt inderdaad officieel niet meer onder onze verantwoordelijkheid. Eigenlijk moet ik je doorverwijzen naar het ziekenhuis. Maar wil je wel advies geven wat je kunt doen.” “Dank je wel”, antwoord ik haar.

Pijnstillers en een strakke bh om de stuwing te verminderen

“Koop een strakke bh of knoop een sjaal strak op je borsten. Dan zal de melkproductie afnemen. Tegen de pijn kun je een pijnstiller nemen.  Sterkte en succes ermee.” En ze hangt op.

Ook bij mijn man zitten de emoties hoog

Inmiddels is mijn man thuis gekomen met de pads. Hij vertelt hoe vreselijk het was. Hij kon de pads niet vinden. Moest iemand aanspreken. Ze feliciteerde hem en vroeg wat het was geworden. Hierop was hij in huilen uitgebarsten.

Ik vertel hem dat ik de verloskundige heb gesproken en dat ik een strakke bh nodig heb. Hij kijkt mij aan en zegt: “Het gaat wel weer. Ik ga wel even naar de winkel’.

Het overkomt mij nog een keer

Een jaar later overlijdt mijn zoon na de geboorte. En weer komt mijn borstvoeding op gang. Gelukkig worden we deze week wel bijgestaan door een kraamverzorgende. Als ze de tweede dag binnenkomt, ziet ze direct wat er aan de hand is.

De kraamverzorgende weet precies hoe ze pijn kan stillen en de melkproductie kan stoppen

Ze komt bij mij zitten en zegt: ach lief, wat is de wereld wreed. Ik ga je helpen. Ik loop even naar de winkel voor een witte kool. Niet veel later is ze terug. Ze vraagt waar mijn bh’s zijn. Ze scheurt de bladeren van de kool en legt ze op mijn pijnlijke en gezwollen borsten. Daarna helpt ze mij in mijn normale bh. Ze legt haar hand op mijn knie en zegt. “Helaas maakt de natuur soms fouten. Begrijpt het niet dat baby’s soms overlijden”.

Dan vraagt ze: “Neemt de pijn in je borsten al wat af?” Ik knik bevestigend. En vraag haar hoe dit komt. De vorige keer nam ik steeds een pijnstiller. En probeerde ik mijn borsten te koelen met koude pads. Maar dat hielp niet zo goed als dit.

Ze vertelt dat dit komt door het stofje in de witte kool. Door het te scheuren komt dit stofje vrij en dat verlicht de pijn. 

De witte kool en de begeleiding van de kraamverzorgende doen hun werk. De stuwing en pijn nemen af

Na een paar dagen neemt de zwelling en de pijn af. En niet alleen in mijn borst. De pijn van het verlies is met het afnemen van de stuwing kleiner geworden. Ik word iets minder geconfronteerd met het kraamvrouw zijn. Ik ben kraamvrouw maar moeder met lege handen.

De geboorte van je (stil geboren) baby geeft het startsignaal voor het aanmaken van moedermelk

Wanneer je je kindje verliest in de zwangerschap of rond de bevalling, bestaat de kans dat de melkproductie op gang komt. Dit is een natuurlijk en gezonde reactie van het lichaam. Alleen houdt het lichaam helaas geen rekening met de pijn van het verlies. 

De stuwing van mijn borsten, het lekken van moedermelk maakte het verlies nog ondragelijker voor mij. Het confronteerde mij nog meer met het verlies van mijn kind. 

Voorlichting over melkproductie na verliesgeboorte is noodzakelijk

Niemand, van de zorgverleners in het ziekenhuis, hadden mij en mijn man, na de geboorte van onze dochter, erop gewezen dat de melkproductie op gang zou kunnen komen. Hadden ons niet verteld wat we zouden kunnen doen om de stuwing en de pijn te verlichten.

Het had ons heel veel extra lichamelijke en geestelijke pijn gescheeld als mijn man en ik hierover waren geïnformeerd.

Het is inmiddels tien jaar geleden. En inmiddels is er al veel veranderd. En zijn er nu diverse folders en sites met informatie. In mijn ogen een goede ontwikkeling.

Hoe mijn onvoltooide zwangerschapsdagboek mij inspireerde tot het ontwikkelen van Koesterboek

Hoe mijn onvoltooide zwangerschapsdagboek mij inspireerde tot het ontwikkelen van Koesterboek

Ik word moeder

En daar waren die twee blauwe streepjes. Die streepjes die bevestigde dat ik zwanger was. Ik werd moeder! Natuurlijk hield ik er rekening mee dat het mis kon gaan. Dus met gepaste blijdschap wandelde ik de eerste ‘cruciale’ drie maanden door. En toen was het moment daar.

Ik was drie maanden zwanger!

Vanaf nu kon ik het eindelijk met iedereen delen. De periode van een eventuele miskraam waren voorbij. De zwangerschapskwalen van die eerste drie maanden werden minder. Vanaf nu ging ik voor de volle 100% genieten van mijn zwangerschap.

Een select gezelschap was op de hoogte van mijn zwangerschap

Natuurlijk waren een paar vriendinnen en mijn ouders, zus en broer op de hoogte van mijn zwangerschap. Maar daar bleef het ook bij. 

Ik was zwanger en moest die eerste risicovolle drie maanden doorkomen en dan… kon het ik het aan iedereen vertellen en kon het grote genieten beginnen. 

Die dag was nu aangebroken.

Eindelijk voor de volle 100% genieten van mijn zwangerschap

Ik ging naar de boekhandel om mijn eerste zwangerschapsdagboek te kopen. Ik nam mij voor om alles uit deze zwangerschap, die door IVF mogelijk was geworden, vast te leggen. Zodat ik, zodra de baby er was, een prachtige herinnering aan de zwangerschap zou hebben.

Natuurlijk had ik de eerste drie maanden kleine notities gemaakt. Maar nu was daar het moment dat ik deze ook echt kon vastleggen voor later. 

Ik kon bijna niet kiezen. Zoveel leuke en mooie negen maanden dagboeken.

Thuisgekomen begon ik direct met het vullen van mijn dagboek. Iedere week hield ik bij hoe mijn zwangerschap verliep. Ik maakte tekeningen. En plakte de foto’s van de echo’s en mijn groeiende buik erin. Met de groei van mijn kindje, kreeg mijn zwangerschap steeds inhoud en vorm.

En toen ging het mis…

Plotseling en geheel onverwacht overleed mijn kindje. 

Bijna 20 weken zwanger. Van de een op andere dag bleef mijn dagboek leeg. Geen nieuwe echo’s. Geen foto’s van mijn groeiende buik. Geen belangrijke mijlpalen. Helemaal niets meer. Na week 20 bleef mijn dagboek leeg.

Mijn dochter werd stil geboren en een periode van rouwen brak aan. Haar spulletjes stopte ik in een doos. Zodat ik, wanneer ik er behoefte aan had, er door heen kon gaan en herinneringen kon ophalen.  

Mijn zwangerschapsboek vol met lege pagina’s en onbeantwoorde vragen

Ook mijn negenmaandendagboek verdween in die doos. Maar in tegenstelling tot de andere spulletjes, gaf het mij geen troost. 

Ik zag een boek met vrolijke plaatjes en hoopvolle blije teksten. En dat beeld klopte niet meer. Hoe kon zoveel blijdschap zo abrupt eindigen? Mijn negenmaandendagboek gaf precies weer hoe mijn zwangerschap was verlopen. Een abrupt einde van mijn zwangerschap en een abrupt einde in mijn dagboek.

Een zwangerschap die verdrietig eindigt wordt zo pijnlijk duidelijk met al die onbeantwoorde vragen en lege pagina’s

Al die lege vellen met vragen en vrolijke plaatjes. Onbeantwoorde vragen. Vrolijke plaatjes. Het paste niet. Boos werd ik erom. Mijn roze wolk was veranderd in pikzwart. En daar horen vrolijke plaatjes  en leuke vragen niet bij.

Ik vind het nog steeds lastig om door mijn dagboek te bladeren

Het past niet en het past nog steeds niet. Nog steeds heb ik moeite met de confrontatie met de vrolijke plaatjes en de leuke vragen bij mijn zwangerschap die zo verdrietig eindigde.

Het knaagt aan mij dat ik niet in staat bleek om het zwangerschapsdagboek te lezen. De zwangerschap was zo gewenst. Elk moment had ik vastgelegd. Voor wat? Voor een vage herinnering. Door het overlijden van mijn dochter werden de vastgelegde herinneringen weggeveegd.

Het ophalen van fijne en liefdevolle herinneringen helpen het verlies te overleven

Maar ik was niet in staat om mijn dagboek te lezen. Mijn fijne herinneringen vervaagden. En wat overbleef was de pijn en rauwe werkelijkheid van het verlies. 

Ik besloot mijn gevoelens weer toe te vertrouwen aan het papier

Tijdens de zwangerschap van onze jongste zoon, hield ik weer een dagboek bij.

Bij onze oudste zoon had ik het niet aangedurfd. Uit angst dat ik weer zou achterblijven met een dagboek dat ik nooit meer zou inkijken. Mijn angst bleek reëel. Ook hij overleed.

Wat heb ik een spijt van mijn beslissing. Ik heb geen enkele herinnering aan zijn zwangerschap. Dat wilde ik niet nog eens meemaken. Want het doet nog altijd pijn.

Ik maakte mijn eigen negen maanden dagboek

Geen voorgedrukt zwangerschapsdagboek Maar mijn dagboek met mijn eigen (verzonnen) vragen. Zodat ik, mocht het weer misgaan, wel door het boek durfde te bladeren. Wel het boek durfde te lezen. 

En dat is gelukt. 

Niet alleen het zwangerschapsdagboek van mijn jongste zoon

Elke mijlpaal van deze zwangerschap is vastgelegd. Maar ook alle angst, verdriet en hoop. Ook hielp het schrijven mij herinneringen te maken aan mijn twee oudste kinderen. En hielp mij het verlies te verweven in mijn leven. Dit dagboek lees ik regelmatig. En is voor mij nu een bron van troost en inspiratie.

Het inspireerde mij tot het maken van Koesterboek

In dit boek vind je de vragen die mij door de angstige zwangerschap van mijn jongste heen hielpen. En mij hielpen tastbare en liefdevolle herinneringen aan mijn overleden kinderen te maken. 

Herinneringen maken helpen het verdriet te overleven en de liefde voor je kind te koesteren

Het is een boek geworden die jou kan helpt bij je rouwreis. Een boek waarbij je zelf besluit welke vragen je beantwoordt. Een boek waarbij je zelf besluit hoe het eruit zal zien. Een boek dat je helemaal naar je eigen wensen maakt. Persoonlijker kan het niet zijn.

Meer over het Koesterboek lees je hier