door Leonie Nuijen | nov 19, 2022 | Feestdagen, Het rouwproces na babyverlies
De feestdagen zijn bij uitstek de dagen die je met je familie en vrienden doorbrengt. Samen zijn en vooral gezellig samen zijn staat centraal. Door het verlies van je baby en de lege plaats die hij heeft achtergelaten, komen deze dageb opeens in een heel ander licht te staan.
Voor jou zijn ze opeens beladen. Het zijn dè dagen waarin je het intense gemis en het grote verdriet extra voelt (Keirse, 2020).
‘Voortdurend geconfronteerd worden’
Overal word je herinnerd aan deze dagen. Op de televisie, via internet, via folders, in de kranten, op de radio, in winkels, op het werk… Familie, vrienden en collega’s vertellen elkaar wat ze deze dagen gaan doen. Met wie ze het vieren. Wat ze eten.
Echt overal word je geconfronteerd met dagen die voor jou (opeens) een andere lading hebben gekregen. Voor jou zijn het nu de dagen waarop jij het liefst je deken over je heen wil trekken en de gordijnen dicht wil houden totdat ze achter de rug zijn.
‘Voor jou zijn de dagen niet feestelijk’
Sinterklaas is een kinderfeest. En elke confrontatie met deze eeuwenoude traditie is een pijnlijke. De commercie wil ons doen geloven dat de kerstdagen bruisend en gezellig moeten zijn. Maar voor jou is het leven op dit moment niet bruisend en gezellig. Jouw hoofd staat er niet naar om ‘gezellig’ Kerst te vieren omdat jouw leven op dit moment alle behalve ‘ gezellig’ is. Het doet je pijn wanneer iemand ‘Gelukkig Nieuwjaar’ tegen je zegt. Jouw baby is overleden en je voelt je alles behalve gelukkig…
En ondanks dat je de feestdagen het liefst overslaat, wil je toch ook niet alleen zijn. Want juist op deze dagen dan voel je je extra eenzaam (Keirse, 2020).
Maar gezellig meedoen is echt te veel gevraagd. Zo verwarrend…
‘Laat de gedachte los dat feestdagen bruisend en gezellig moeten zijn’
Om de feestdagen door te komen doe je er goed aan om er rekening mee te houden dat je juist op deze dagen extra emotioneel kan zijn. Sta jezelf toe om je emoties te laten gaan en geef jezelf de ruimte om niet te hoeven genieten en niet verplicht vrolijk te hoeven zijn.
Verder is het raadzaam om van tevoren te bepalen wat je wèl en wat je zeker niet wilt doen tijdens deze dagen. Kies iets wat voor jou en je partner of je gezin het meest passend is. Ook al betekent dit dat jullie een streep trekken door een jarenlange traditie. Juist even niet doen wat jullie altijd deden, kan ervoor zorgen dat deze dagen minder pijnlijk zijn (Keirse, 2020).
‘De enige met wie je rekening hoeft te houden is jezelf en je partner. Doe wat goed voelt’
Tenslotte is het belangrijk dat je je laat omringen door mensen bij wie je je emoties mag en durft te tonen (Keirse, 2020). En voor wie het geen probleem is wanneer je op het laatste moment afzegt dan wel de uitnodiging accepteert.
De ambivalentie met de feestdagen zorgen ervoor dat het maken van afspraken en nadenken over de invulling ervan moeilijk is. Door jezelf toe te staan om te doen wat op dát moment goed voelt, is de kans groot dat je deze dagen (goed) doorkomt.
In mijn boek: Je bent je kindje verloren… hoe nu verder? vind je meer tips over hoe je de feestdagen kan overleven. Naast tips voor jou als ouder, bevat het boek ook tips voor de mensen in je omgeving. Je koopt het boek hier of via de plaatselijke boekhandel.
door Leonie Nuijen | nov 15, 2022 | Babyverlies en de omgeving, Het rouwproces na babyverlies, Ongewenst kinderloos
20210422_artikel_krant_dunamis
door Leonie Nuijen | apr 5, 2022 | Babyverlies en de omgeving, Het rouwproces na babyverlies, Weer aan het werk na het verlies van je baby
20211102_artikel_krant_Als_er_een_rouwsluier_over_de_afdeling_gaat
door Leonie Nuijen | nov 3, 2021 | Babyverlies en de omgeving, Weer aan het werk na het verlies van je baby
En toen was er die oproep van Nancy Ubert, journalist van het Mediahuis. Zij zocht werkende mensen die te maken hadden gehad met een groot verlies. Ze wilde weten hoe rouwende medewerker de terugkeer naar het werk hebben ervaren.
Aanleiding van deze vraag is de petitie die gestart is door Marrit van Exel. Zij heeft haar man en dochter verloren en verzoekt de kamer om rouwverlof bij een groot verlies. De petitie werd op 23 november 2021 aangeboden in de Tweede Kamer.
En natuurlijk wilde ik haar van alles vertellen over mijn ervaring.
‘Een boeket bloemen. Verder hoorde ik niets’
Na het overlijden van mijn eerste kind kreeg ik een boeket bloemen van het werk. Verder hoorde ik niks. Een week na de uitvaart, belde ik mijn manager om hem bij te praten. Mijn manager vroeg niet hoe het met mij ging maar vroeg wanneer ik weer kwam werken.
‘Niemand was op de hoogte van mijn komst’
De dag dat ik weer zou starten, had ik eerst een afspraak met mijn manager en daarna met het team. Toen ik op mijn werk kwam, zag ik mijn manager in de gang. Hij groette en zei terloops dat onze afspraak niet doorging. Hij had een andere afspraak. Ik moest me maar even laten bijpraten en dan kon ik weer beginnen.
Verbouwereerd liep ik naar de afdeling. Daar aangekomen, bleek niemand op de hoogte te zijn van mijn komst. Ik werd bijgepraat en hervatte mijn werkzaamheden. Wat voelde ik mij ellendig en eenzaam.
‘Het verdriet beïnvloedde mijn functioneren’
Het werken ging moeizaam. Ik kon mij moeilijk concentreren en het verdriet overviel mij meer dan eens. De weken verstreken. Mijn manager vroeg geen enkele keer hoe het met mij ging. Mijn collega’s toonde wel interesse maar hadden het eigenlijk te druk om tijd voor mij vrij te maken.
Op een gegeven moment vroeg mijn manager eindelijk eens: hoe gaat het? Ik begon te praten maar mijn verhaal werd abrupt afgebroken. Hij was hierin niet geïnteresseerd. Hij wilde weten wanneer ik weer volledig zou werken. Door mijn afwezigheid waren mijn collega’s overbelast.
Ik zei hem dat ik weer fulltime werkte maar dat het werken moeizaam ging. Hierop zei hij: je functioneert inderdaad niet en je hebt het aan je collega’s te danken dat je contract is verlengd.
Helaas verloor ik een jaar later mijn zoon. De dag na de uitvaart belde mijn manager om te zeggen dat ik tot einde contract niet meer welkom was op het werk.
Na het overlijden van mijn baby’s heb ik totaal geen steun ervaren van mijn manager. Ik voelde geen medeleven voor het verlies en kreeg geen steun bij mijn werkhervatting.
Het gebrek aan steun en begrip van met name mijn manager maakte het verlies van mijn kinderen nog veel ingrijpender.
‘Gelukkig zijn er ook veel werkgevers die hun medewerkers wel steunen’
Gelukkig ken ik ook ouders die wel steun en begrip van hun werkgever ontvingen. Die de tijd kregen om te rouwen en werden geholpen bij de werkhervatting. En niet werden opgezadeld met een schuldgevoel.
Ik snap dat het voor een werkgever en ook voor collega’s lastig is om een rouwende collega te steunen. De manier waarop iemand rouwt is namelijk heel persoonlijk. Toch ben ik van mening dat steun en begrip door de werkgever essentieel is.
Werken biedt structuur en structuur helpt bij het rouwproces. Men ziet de collega’s vaker dan de familie. Het is dus aan te bevelen om hier tijd en aandacht te geven. Zowel de werkgever als medewerker zijn hier bij gebaat.
‘Tips’
Manu Keirse heeft in zijn boek Helpen bij verlies en verdriet een heel hoofdstuk gewijd aan dit onderwerp. Ik heb in mijn boek Je bent je kindje verloren… Hoe nu verder? twee hoofdstukken besteed aan dit onderwerp. Een hoofdstuk vanuit het perspectief van de werkgever en één hoofdstuk vanuit het perspectief van de ouder die zijn baby is verloren.
Zowel het boek van Manu Keirse als mijn boek bevatten tips. Hieronder vind je er enkele:
✔Ga bij je werknemer op bezoek of bel hem op. Vraag of het op prijs wordt gesteld als je bij de condoleance en/ of uitvaart aanwezig bent.
✔Bied praktische hulp aan zoals: het informeren van de collega’s, stakeholders, klanten etc.
✔ Zorg ervoor dat de medewerker op zijn eerste werkdag niet meteen geconfronteerd wordt met een grote groep. Nodig hem uit bij jou op kantoor en ga dan samen met hem naar de afdeling
✔ Pas in overleg met de medewerker het takenpakket tijdelijk aan.
✔ Laat de medewerker tijdelijk ‘onder de radar’ werken. Een uurtje later beginnen bij een slechte nachtrust, naar huis kunnen gaan als het verdriet hem overvalt, kan al veel oplossen.
Het resulteerde in een prachtige reportage in het NHD van dinsdag 2 november 2021
door Leonie Nuijen | sep 22, 2021 | Het rouwproces na babyverlies
Zondag 19 september, de geboortedag van onze dochter, keken mijn man en ik naar het televisieprogramma De verwondering. Te gast was Roos Schlikker. Columniste, schrijfster en één van de initiatiefneemster van ‘Ik wil ook in het BRP’.
‘Je moet genieten van het leven want je kind heeft die kans nooit gehad’
Roos Schlikker vertelde over haar stil geboren dochter. En de wijze waarop zij met haar verlies was omgegaan. Ze gaf aan dat ze moest leven, moest genieten van het leven omdat haar dochter die kans niet had gekregen. Mijn man en ik keken elkaar aan en zeiden tegelijkertijd: wat bijzonder dat doen wij ook.
‘De komst van onze dochter was de mooiste periode uit mijn leven’
Toen onze dochter in mijn buik overleed, heb ik snel een fotosessie gepland waarin zij nog in mijn buik zat. Ik wilde mij zelf met die kleine bobbel, ons meisje, vereeuwigen. Iedereen moest zien hoe gelukkig ik was. Gelukkig met dat kleine meisje dat de hele dag danste en fladderde in mijn buik.
Ik stelde haar voor als een meisje dat dansend door het leven zou gaan. Daarom hadden wij ook al een naam voor haar: Madelon. Hoe anders verliep het. Plotseling stopte het dansen en fladderde ze als een vlinder weg.
Omdat ik, na jaren van wachten, intens blij was met haar komst, moest deze blije periode worden vastgelegd. Ook al was deze abrupt tot een einde gekomen. Dat verdiende ze. We zouden haar tekort hebben gedaan als we de roze wolk waar we bijna 20 weken op zweefde, weg zouden gummen.
Omdat de inleiding was gepand, was er haast geboden. Gelukkig vonden we een fotograaf die bereid was, zijn vrije avond op te geven om ons te fotograferen.
‘We beloofden onze dochter dat we weer gelukkig zouden worden’
De dag erop werd Madelon geboren. Na een zware bevalling was er een oorverdovende stilte. En daar was ze. Ons kind. De liefde en trotsheid nam beslag van ons. De week die volgde was intiem en intens. Intense liefde en intens verdriet. Een week waarin de camera overuren maakte. Elk moment werd vastgelegd. Opdat wij haar altijd zouden blijven herinneren. Opdat we altijd haar lieve gezichtje zouden blijven zien.
Bij het laatste afscheid beloofden we haar dat pappa en mamma bij elkaar zouden blijven en gelukkig zouden zijn. Ook beloofden we dat we zouden proberen om haar een broer of zus te geven.
Met goede moed pakte mijn man en ik ons leven op. Gingen weer uit, gingen weer naar ons werk, gingen op vakantie. En zodra het mocht, zouden we voor een nieuwe zwangerschap te gaan. En toen was er die zwangerschap van Oscar. We waren intens gelukkig. Gelukkiger dan ooit. Madelon zou een broertje krijgen. We leefden weer op een roze wolk. Helaas spatte onze toekomstdroom weer uit elkaar doordat ook Oscar overleed.
‘Het verlangen naar een kind hield ons op de been’
Het verlangen om ouders te mogen zijn, nam het over van onze belofte. We waren zo bezig met het krijgen van een kind dat we niet leefden maar overleefden. En dat deden we tot het moment dat ik de vruchtbaarheidsbehandelingen fysiek en geestelijk niet meer aankon. Omdat we al een poging gestart waren, besloten we om die af te maken. Maar wel onder de voorwaarde dat dit echt de laatste poging zou zijn.
‘Proberen zwanger worden beheerste ons leven’
We wilden ons leven terug. Zoveel jaren alleen maar bezig geweest met zwanger worden. We planden geen vakantie want stel dat ik zwanger zou zijn. Ik kocht geen kleren want stel dat ik zwanger zou worden. Ik dronk nooit meer een wijntje want dat zou een zwangerschap kunnen beïnvloeden. Enzovoort. Het hele leven stond in het teken van een nog een kind krijgen.
‘De belofte nakomen’
Maar bovenal wilden we onze belofte nakomen. De belofte dat pappa en mamma gelukkig zouden zijn en dat we zouden genieten van het leven. Het leven dat Madelon en Oscar nooit hebben mogen beleven.
Zo hebben ze nooit gevoeld hoe gras onder je voeten is. Hebben ze nooit geweten hoe de wind kan wapperen door je haar. Hebben ze de geur van pas gemaaid gras en de geur van bloemen nooit kunnen ruiken. De zon niet op hun bolletje gevoeld. Nooit in plassen gestampt na een regenbui. Nooit een slaapliedje gehoord. En ga zo maar door.
Simpele dingen die je doen beseffen dat je leeft. Simpele dingen die je doen beseffen hoe mooi het leven is. Als je ze kunt zien. Helaas zagen wij dat niet meer. Totdat we besloten dat het genoeg was geweest.
Op het moment dat we de vrede hadden met het idee dat onze kinderen nooit een broertje of zusje zouden krijgen, konden we hun verlies aanvaarden. Durfden we de liefde die we voor hen hadden gevoeld, weer te voelen. Durfden weer met blijdschap terug te denken aan de zwangerschappen. Hun komst waren namelijk de gelukkigste periodes in ons leven. Maar dat werd overschaduwd door hun verlies en de wens om een kind. En dat verdiende ze niet. Ze verdiende een liefdevolle plek in ons leven. Niet een zwarte bladzijde.
‘Berusting zorgde ervoor dat we weer gelukkig werden’
Door de berusting dat we wellicht nooit een kind zouden zien opgroeien, kwam er ruimte om weer te genieten. En om ons aan de belofte te houden. We maakten weer plannen. Hadden weer dromen. Genoten van simpele maar o zo bijzondere dingen als dansen in de regen, de geur van pas gemaaid gras, het eten van een zelfgemaakte appeltaart, samen zijn (met familie en vrienden), een wandeling door het bos. Enzovoort. We genoten weer. Maar bovenal voerde de liefde voor hen de boventoon in plaats het verdriet om het gemis. Voor het eerst in lange tijd. Het zwart had plaatsgemaakt voor lichtgrijs. En dat is een mooie kleur.
En nu? We leven (nog steeds) heel bewust. Samen met Mans. Hij doet dingen die zijn zus en broer nooit hebben kunnen doen. Dat hij dat wel allemaal kan en er zo ongelooflijk van geniet, is met geen pen te beschrijven. Zo gelukkig makend en zo troostend. Alsof hij onze belofte aan Madelon en Oscar een extra invulling geeft.
Het is zo mooi om te zien dat we dus niet de enigen zijn die het overlijden van hun kind aangrijpen om alles uit het leven te halen. En ten volle te genieten.
Geïnteresseerd in de uitzending? Via https://kro-ncrv.nl/roos-schlikker kun je de uitzending bekijken.
‘Herkenbaar?’
Ben jij je kindje verloren en vind je het moeilijk om je leven weer op te pakken? En jezelf toe staan gelukkig te zijn? Laat mij jou hierbij helpen. Zodat jij zonder schuldgevoelens en met vertrouwen het leven weer omarmt. Maak hier vrijblijvend een afspraak.
