door Leonie Nuijen | okt 9, 2024 | Babyverlies en de omgeving, Het rouwproces na babyverlies
Steeds meer begrip voor ouders die hun kindje zijn verloren
Mensen die mij al een tijd volgen, weten dat ik twee kinderen heb verloren en dat ik mijn werk heb gemaakt om ouders (en hun naasten) te begeleiden bij het overleven van het verdriet en het herpakken van hun leven.
Met mijn blogs en met mijn boek: Je bent je kindje verloren… hoe nu verder? beschrijf ik hoe verdrietig, pijnlijk en eenzaam het proces is om het verlies te verweven in je leven en het verdriet en de pijn te overleven. Maar beschrijf ik ook hoe je het verlies kunt verweven in je leven en jezelf toe te staan om gelukkig te zijn. Ik help mensen in te zien dat er een (gelukkig) leven is na de dood van hun kind en begeleid hen in het (weer) omarmen van het leven.
Er komt steeds meer begrip voor het verlies van een kind in de (prille) zwangerschap of vlak na de geboorte. Gelukkig. Want dat maakt het rouwproces en de rouwreis een stuk minder eenzaam, minder moeizaam.
Hoe pijnlijk is het om te horen dat je kind net te vroeg is geboren voor een couveuse…
Ik krijg vaak de vraag met hoeveel weken onze kinderen overleden. Als ik dan antwoord dat mijn dochter met 20 weken is overleden en mijn zoon met net geen 24 weken en dat hij daarom in mijn armen is overleden dan is het antwoord bijna altijd. Ben je niet boos dat ze geen uitzondering maakte? Wat maken die paar dagen nu uit?
Heel lang was ik het met hen eens. En heel lang ben ik ook boos geweest. Mijn zoon had het gewicht en de lengte van een baby van 26 weken. Officieel was hij dit nog niet. Zat hij net onder de grens van die cruciale termijn. En dus onder de grens om in een couveuse te mogen.
Goed bedoelde maar kwetsende opmerkingen
Hij overleed op mijn buik na ruim 3 kwartier. Na zijn overlijden zei de arts: het was een sterk jongetje met een vechtersmentaliteit. Je zag dat hij wilde leven… Een opmerking die troostend bedoeld was maar heel verkeerd viel. Wat had ik aan deze opmerking? Ze liet mijn kind wel gewoon doodgaan.
En de opmerking: wel de lengte en het gewicht maar niet het aantal weken… viel ook niet in goede aarde. Hoewel deze opmerking niet troostend was bedoeld. De verpleegkundige zei daarna meteen: soms word ik moedeloos van een protocol en vraag ik mij af waarom ik dit werk nog doe. Waarom hebben ze niet naar je zoon gekeken? Waarom de weken van de termijnecho als uitgangspunt genomen en niet hoe hij het deed en hoe groot hij was… Ik snapte haar frustratie en het maakte mij nog bozer.
Niet lang na het overlijden kreeg ik ‘opbeurende’ opmerkingen van mensen die mij vertelde dat het voor Oscar echt beter was. De kans dat hij normaal zou opgroeien en zich tot een gezonde volwassene zou ontwikkelen was op deze termijn zo ontzettend klein. Als hij de couveuse tijd al zou overleven want… en dan kwamen de cijfers.
Nog een keer je kind verliezen… en de manier waarop. Onverteerbaar
Tuurlijk was ik het verstandelijk met hen eens. Maar ik was de moeder. Ik wilde geen afscheid van hem nemen. Het maakte mij niet uit als hij zorgintensief was. Ik had genoeg liefde en verpleegkundige ervaring … Ik wilde gewoon geen afscheid nemen. Niet weer.
Tot het moment dat iemand mij vroeg: wat was je overweging om de zwangerschap van je dochter te beëindigen? Ik vertelde dat ik dat had overwogen omdat zij anders geen leven zou hebben. Ik gunde haar een leven als elk ander kind en niet een leven waarin zij altijd afhankelijk zou zijn van de liefde, geduld en toewijding van anderen.
Ik gunde haar een leven waarin ze de wereld mocht ontdekken, vriendjes mocht maken, verliefd mocht worden, een gezin mocht stichten, carrière mocht maken etc. Zich mocht ontwikkelen tot een gezonde en evenwichtige en hopelijk gelukkige volwassen vrouw. Echter op het moment dat de dag naderde waarop wij de zwangerschap zouden afbreken, groeide de twijfel. Gelukkig overleed zij in mijn buik en hoefde ik geen duivelse keuze te maken.
Wat maakt je dan zo boos dat Oscar niet in de couveuse mocht? was haar volgende vraag. Ik antwoorde dat hij leefde en er zo dichtbij was. Dat het niet met 100% zekerheid te zeggen was dat hij iets over zou houden aan zijn extreme vroeggeboorte. Omdat er ook extreem vroeggeboren kinderen zijn die er niets aan hebben overgehouden. Althans voor zover ik weet… En als hij er wel iets aan over zou hebben gehouden, dit niet altijd ernstig hoefde te zijn. We waren er zo dichtbij. Hij leefde.
De pijn van het verlies bleef, de woede nam af en berusting volgde
Ons gesprek zette mij wel aan het denken. Waar leg je uiteindelijk de grens? Protocollen zijn er niets voor niets. Het is ergens op gebaseerd. Op cijfers.
De boosheid om het besluit dat door protocollen was genomen, verdween. Maar de pijn en het verdriet om zijn overlijden niet. Met hotten en stoten leerde ik weer te genieten en kreeg zijn verlies een plek in mijn leven. Ik voel nu vooral liefde en trots. En, hoe gek het ook klinkt, ben ik dankbaar dat hij is overleden.
Natuurlijk had ik nooit afscheid van hem willen nemen. Het had nooit zo moeten gaan. Maar het idee dat er een hele grote kans was dat mijn kind zorgbehoeftig zou zijn, afhankelijk zou moeten zijn van de liefde, geduld, tijd en toewijding van anderen, niet het leven zou kunnen leiden wat elk kind verdient, is onverteerbaar voor mij.
Je kind verliezen is erg. Je kind zien lijden is minstens zo erg
Wanneer je een kind krijgt, althans zo gold het voor mij, heb je een beeld voor ogen. Dit beeld is een gezond en gelukkig kind. Een kind dat speelt met vriendjes, sport en naar school gaat. Geen beeld van een kind wat op bepaalde vlakken niet kan meedoen.
Natuurlijk zijn er allerlei voorzieningen voor zorg intensieve kinderen en/ of kinderen met een handicap. Maar het zijn voorzieningen. Deze kinderen hebben nooit een onbezorgde jeugd. Hebben niet de jeugd die ik als kind had en die mijn jongste zoon nu heeft. En daar word je iedere dag mee geconfronteerd. Zo intens verdrietig.
Jouw kind die nooit het leven zal mogen leven waarvoor leven bedoeld is
Ik heb respect en bewondering voor al die vaders en moeders die te maken hebben met levend verlies. Zij verliezen weliswaar niet hun kindje maar verliezen wel hun toekomstverwachting. Hebben te maken met verlies om wat er niet (meer) zal zijn en of nooit zal komen. Missen sommige mijlpalen die voor een gezond kind vanzelfsprekend zijn: zitten, lopen, praten, diploma, werken, relaties, gezin … Moeten de zorg overdragen aan anderen en wellicht hun kind uit huisplaatsen omdat het niet langer mogelijk is om hun kindje thuis te houden…
De impact van levend verlies wordt nog te veel onderschat.
De ouders bevinden zich, in mijn ogen, voortdurend in een spagaat. De zorg voor hun zorg intensieve kind aan de ene kant en de zorg voor hun andere kinderen, de verplichtingen van het werk en het sociale leven aan de andere kant. Niet zelden verliezen deze ouders hun werk en/ of relaties.
Hoe eenzaam en verdrietig moet dat wel niet zijn? Voor beiden. Ouders en kind. Ik probeer mij er een voorstelling van te maken. Ook omdat ik wel eens de vraag krijg of ik hen zou kunnen begeleiden. En dan merk ik dat mijn kennis daarvoor onvoldoende is. Ik kan mij een voorstelling maken van hoe het is om ouder te zijn van een zorg intensief kind. Heb als verpleegkundige ook vaak voor hen gezorgd. Maar zal nooit helemaal kunnen voelen hoe het werkelijk is. En zal dus ook nooit die tips kunnen geven die ik wel als moeder van een stil geboren en overleden baby kan geven.
Het taboe op levend verlies zou er niet mogen zijn
En dan overvalt mij soms ook een schuldgevoel. Omdat ik het gevoel heb dat er voor verdriet om het verlies van een kind meer begrip is dan het verdriet om jouw zorg intensieve kind en de impact op het gezin. Of het zo is, weet ik niet. Ik ben heel benieuwd naar de mening van anderen
door Leonie Nuijen | jul 18, 2024 | Het rouwproces na babyverlies, professional
Mijn lijf moet herstellen van de bevalling maar ik wil niet tussen blije moeders zitten
Ik ben bevallen. Maar mijn buik is nog dik. Ik heb geen conditie en heb moeite met het ophouden van mijn plas. Ik ben bevallen maar heb een lege wieg.
Ik sta voor de spiegel en huil. Ik had mij opgegeven voor een Moederfit cursus. Het vervolg op ZwangerFit. Samen met moeders uit mijn groep zouden we weer ‘back in shape’ komen. Voor ons geen uitgezakt en lusteloos lijf. We zijn allemaal moeder geworden. Zij mogen hun kind zien opgroeien. Ik niet.
De zwangerschap en de bevalling hebben hun sporen nagelaten. Ik ben moe, futloos en de minste inspanning kost mij energie. Ik zou er goed aan doen om een cursus te volgen. Maar ik wil niet onder ‘blije mamma’s’ zijn. Ik kan het niet aan.
En toch voel ik aan alles dat mijn lijf moet herstellen.
Ik zoek naar een cursus mammafit voor moeders die hun baby zijn verloren
Ik open mijn laptop en speur het internet af op zoek naar een geschikte cursus. Een cursus of training voor pas bevallen moeders. Maar dan wel voor moeders zoals ik. Van wie het baby’tje is overleden.
Ik zoek mij suf maar vind niks.
Ik kan mij niet voorstellen dat ik de enige mamma ben die haar baby’tje is verloren. Maar waar ik ook op zoek. Welke zoekterm ik ook intyp, het resultaat is nul.
Ten einde raad vraag ik mijn trainster van de ZwangerFit cursus of zij weet waar ik terecht kan. Helaas weet zij ook niks. Omdat ze snapt dat ik niet tussen blije mamma’s wil trainen, biedt ze aan om mij een-op-een te trainen.
Na de bevalling cursussen voor moeders die te maken hebben gehad met verlies in de zwangerschap of rondom de bevalling zijn niet te vinden
Ik blijk niet de enige moeder.
Tijdens de interviews voor de #Kennisbank #Kindverlies en ook tijdens sessies in mijn praktijk kreeg ik regelmatig te horen dat zij een specifieke cursus hebben gemist.
Ook ontbreekt het aan zwangerschapscursussen voor moeders die opnieuw zwanger zijn na verlies van hun baby
Ze missen niet alleen een moederfit cursus. Ze missen ook een zwangerschapscursus voor moeders die opnieuw zwanger zijn na het verlies van hun baby.
De vraag is natuurlijk of er inderdaad geen cursussen zijn. Het internet is zo immens groot. Ouders die hun baby zijn verloren hebben wel iets anders aan hun hoofd dan het internet afspeuren.
Rouwen is een mentaal, fysiek en psychosociaal proces
Helaas is rouwen niet alleen een mentaal proces. Rouwen is ook een fysiek en een psychosociaal proces. Het verlies van je baby is een bio-psycho-sociale ervaring (Otto, 2016) die invloed heeft op alle facetten van je leven:
- je relaties;
- je fysieke en mentale gezondheid;
- je welzijn;
- je functioneren.
Deze facetten hangen nauw met elkaar samen en beïnvloeden en/ of versterken elkaar (Otto, 2016). Op al deze facetten zul je moeten herstellen. En omdat deze facetten elkaar kunnen versterken of beïnvloeden zul je merken dat herstel op het ene gebied een positief effect heeft op een ander gebied. Wanneer je sport, train je lichaam en geest. Wanneer je slaapt, rust je lichaam en geest.
Een zwangerschap en bevalling hebben een grote impact op iemands leven. En helemaal als je je kindje verliest
Een zwangerschap en een bevalling hebben al een grote impact op het lichaam en geest van de vrouw. Maar wat als je dan ook nog je baby verliest?
Waar heb je het allemaal voor gedaan? Waarom zoveel pijn ervaren om met lege handen naar huis te gaan?
Een moeder die haar baby verliest moet niet alleen lichamelijk en geestelijk herstellen van de zwangerschap en bevalling. Zij moet ook herstellen van het verlies
Als moeder van een overleden baby moet je naast lichamelijk en geestelijk herstellen van de zwangerschap en bevalling ook nog eens rouwen.
Rouwbegeleiding moet zich niet beperken tot psycholoog-sociale en/ of geestelijke begeleiding
Eigenlijk zou het dus niet meer dan logisch zijn dat er naast psychosociale en/ of psychologische nazorg ook fysieke nazorg is. Speciaal voor pas bevallen moeders die hun baby zijn verloren tijdens de zwangerschap of rondom de bevalling.
Geef jij zwangerschapscursussen en/ of na de bevallingcursussen?
Als jij, als therapeut of trainer dit leest en denkt: Ik geef al jaren deze trainingen. Of als jij na het lezen van dit bericht op het idee bent gekomen om aan deze specifieke groep moeders trainingen te geven? Neem dan contact met mij op.
Als rouwcoach en als initiatiefneemster voor de #Kennisbank #Kindverlies, heb ik tot doel de impact van het verlies van een kindje te beperken. En ouders waar nodig te ondersteunen tijdens het rouwproces na het verlies van hun baby.
Ouders met de juiste hulpverleners in verbinding brengen zodat de zorg krijgen die ze nodig hebben
Daar waar ik zelf de expertise en vaardigheden mis om ouders die hulp en zorg te bieden waar zij in hun rouwproces behoefte aan hebben, breng ik ze graag in verbinding met degene die hen wel op dit gebied kan helpen.
door Leonie Nuijen | jul 9, 2024 | Het rouwproces na babyverlies
Ik ben vijftig. Een mooi moment om mijn leven de revue te laten passeren
Ik ben vijftig geworden of te wel Sara. Een leeftijd om bij stil te staan. Een prachtige leeftijd. Maar het voelt nu ook wel als nu ben ik niet meer jong. Mijn toekomst wordt korter. Ik wordt aangesproken met u en met mevrouw. En als ik alles moet geloven kan ik de promotie wel vergeten. Is een carrièreswitch niet meer mogelijk. En is het vinden van een nieuwe baan tot het nulpunt gedaald.
Ik vraag mij af of ik wel alles uit mijn leven heb gehaald
Als jong meisje vond ik iemand van vijftig jaar stokoud. In mijn ogen was je dan een oma en woonde je in een bejaardenhuis. Als puber vond ik iemand van vijftig jaar oud en ouderwets. En nu ben ik zelf vijftig. Ik voel mij nog lang niet (te) oud. En toch bekruipt mij het gevoel dat ik er niet meer toe doe. Dat ik mijn vruchtbare leeftijd om carrière te maken achter mij heb gelaten. En bekruipt mij het gevoel dat ik niet alles uit het leven heb gehaald. Dat ik mijn dromen onvoldoende heb nagejaagd. En niet heb bereikt waar ik als klein meisje van droomde.
Iedereen wil oud worden maar niemand wil oud zijn. En nu ben ik oud. Of liever gezegd: ik ben niet meer jong.
Ik overzie mijn leven. En kom erachter dat ik inderdaad niet alles heb bereikt waar ik als klein meisje van droomde.
Het leven is niet maakbaar. We hebben niet alles in de hand.
Gewoon omdat ik niet alles in eigen hand had. Ik droomde ervan om arts of verloskundige te worden. Helaas werd ik steeds uitgeloot. Ik droomde van een groot gezin. Helaas bleek zwanger worden voor mij niet vanzelfsprekend.
Gelukkig werd ik zwanger via IVF. Maar iedereen, die mij kent of mij al een tijdje volgt, weet inmiddels dat ik twee van mijn drie kinderen niet mag zien opgroeien.
Ik ben gelukkig en tevreden met het leven dat ik nu leid ondanks dat ik niet alles heb bereikt waar ik van droomde
Is het leven een vat vol keuzes en is succes maakbaar? Ik denk het niet.
Ik prijs mij gelukkig met mijn positieve instelling. Ik prijs mij gelukkig met mijn lief en mijn lieve zoon. Ik prijs mij gelukkig in het bezit te zijn van lieve familie en dierbare vrienden. Ik prijs mij gelukkig dat ik het verdriet om het verlies van mijn twee kinderen heb weten om te buigen naar kracht.
Ik heb de kracht om het leven weer te hervatten na het grootste verlies in mijn leven. Het verlies van mijn kinderen
Mijn bedrijf heet niet voor niets Dunamis Coaching; Dunamis het Oudgriekse woord voor levenskracht., de kracht te herstellen en weer door te gaan.
Samen met mijn vrienden haal ik herinneringen op
Met een smoesje word ik door mijn vrienden uit huis gesmokkeld. Ze nemen mij mee naar een plek die mij zo dierbaar is. Amsterdam. De plek waar ik bijna de helft van mijn leven heb gewoond. De plek waar ik zoveel vreugde en verdriet heb ervaren.
Het wordt een trip to memory lane. Toerist in eigen stad zoals ik het altijd noemde, wanneer ik weer eens een stukje Mokum ging (her)ontdekken. Vandaag ben ik in de Jordaan. Compleet met sjerp en bijpassende tekst, wandelen we door de, door mij zo vaak bezochte en bezongen, buurt. De buurt die grensde aan mijn geliefde Baarsjes. De buurt waar ik woonde.
Ik ga langs bij de goudsmeden die de assieraden van mijn kinderen maakten
Op de Tweede Tuindwarsstraat, hebben we een zogenaamde ‘pitstop’ bij Café De Tuin. De plek waar ik menig biertje heb gedronken en bitterbal heb gegeten. Aan de overkant op nummer 8 is Oogst Sieraden Goudsmeden & Ontwerpers gevestigd. Ik moet even naar binnen. Deze plek en deze vakvrouwen zijn zo met mijn leven verbonden.
Een tastbare herinnering aan mijn kinderen
Zij waren het die mijn liefde voor mijn overleden kind wisten te vertalen naar een prachtig sieraad. Een oud – zilveren hanger in de vorm van een zonnebloem. Ze luisterde naar mijn verhaal. Gaven geen advies. Onderbraken mij niet. Mijn verdriet mocht er zijn. En het enige doel dat ze hadden, was voor mij een prachtig sieraad ontwerpen en maken. Zodat ik de as van mijn dochter bij mij kon dragen. En ze altijd bij mij zou zijn.
Een jaar later overleed onverwacht haar broertje. En weer luisterden ze naar mij. Weer mocht mijn verdriet er gewoon zijn. En weer wisten Ellen Philippen en Lotte Porrio de liefde voor hem, te vangen en te vertalen naar een prachtig ontwerp. De hangers werden met elkaar verbonden. Zoals onze kinderen met elkaar en mij verbonden zijn.
Drie jaar na onze eerste ontmoeting werd ik zwanger van onze jongste vent. Deze blijdschap wilde ik ook in een sieraad. vereeuwigen De keuze was makkelijk gemaakt. Weer luisterde Lotte en Ellen naar mijn verhaal. Mocht mijn blijdschap maar ook mijn verdriet er gewoon zijn. Want naast de vreugde om zijn komst, was er ook intens veel verdriet om het gemis van zijn broer en zus. En weer wisten deze vakvrouwen mijn gevoelens te vangen en te vertalen naar een sieraad.
Een ring het symbool voor oneindige liefde en verbintenis
Een ring deze keer. Een ring met de maandstenen van onze kinderen. Met as onder de stenen van onze twee oudsten. Verzonken in goud van de ring van mijn oma. Een ring is rond. Is oneindig. Onze kinderen zijn oneindig met elkaar en met ons verbonden.
Toen ik met de vader van mijn kinderen trouwde, heb ik mijn trouwdatum erin laten graveren
Het dragen van de assieraden hielpen mij in mijn rouwproces
Iedere keer als ik mijn sieraden draag, voel ik blijdschap en trots. De sieraden symboliseerden de liefde ik voor mijn kinderen voelde. Maakte de herinneringen aan hen tastbaar. Zodat het verdriet langer overheerste maar plaatsmaakte voor liefde en trots.
En nu ben ik weer op die plek die zo met de hoogte- en dieptepunten uit mijn leven zijn verbonden. Ik moet even gedag zeggen. Ik kan het niet maken om door te lopen. Ik loop naar binnen en wordt allerhartelijkst onthaald. Weer voel ik mij thuis.
Een sieraad is een blijvende herinnering
Een sieraad is persoonlijk en is blijvend. Een sieraad is (vaak) verbonden met bijzondere momenten in iemands leven. We dragen niets voor niets een trouwring.
Voor mij was het hebben van een sieraad een manier om het verlies van mijn kinderen een plek te geven en de herinneringen hen te koesteren. En Ellen en Lotten van Oogst Sieraden Goudsmeden & Ontwerpers voelden dat als geen ander aan.
Hoe heb jij herinneringen aan je overleden kindje tastbaar gemaakt?
door Leonie Nuijen | jul 4, 2024 | Babyverlies en de omgeving
Soms voel je de noodzaak om gelijk te reageren
Ik open mijn LinkedIn en lees een berichtje: Dag Leonie, mag ik je iets vragen? Ik heb een vriendin of misschien wel, ik had een vriendin. Ze heeft vorig jaar haar kindje verloren en al die tijd heb ik niets van mij laten horen… Ik wist gewoon niet wat ik moest doen. Ik mis haar. Heb jij een idee hoe ik weer in contact met haar kan komen?
Ik stuur haar een berichtje met: Natuurlijk wil ik je helpen maar laten we even bellen. Dat praat makkelijker.
Ze reageert meteen. Kan ik nu bellen?
Ik voel de noodzaak. Check mijn agenda. Schat in hoeveel tijd dit gesprek zal duren. En antwoord: Ja dat kan.
Dat laat ze zich geen tweede keer zeggen
Ik heb het nog niet getypt of ik hoor mijn mobiel. Wat fijn dat je meteen tijd voor mij hebt, zegt ze. Ik wilde je al zo vaak bellen. Heb je berichten gelezen en je blogs. Maar ik vond geen tips wat je kunt doen als je na een lange tijd, het contact weer wilt aangaan.
De angst om afgewezen te worden, overheerst
Waar ben je bang voor? Vraag ik haar. Dat ze boos op mij is en geen contact meer wil. En daarom bel ik jou. Wat verwacht je van mij hierin? vraag ik haar. Dat je mij tips geeft hoe ik het contact kan herstellen, antwoord ze. Die kan ik je geven, zeg ik haar. Maar zojuist zei je dat je bang bent dat ze boos op je is en geen contact wil.
Misschien is het beter om te accepteren dat de vriendschap verbroken is
Even is het stil. Tja… hoor ik na een tijdje. Ja ik ben bang dat ze boos is en geen contact meer wil. Moet ik het dan maar laten? Laten wat? Vraag ik haar. Nou, het er maar gewoon bij laten. En dan? vraag ik haar. Ja, dan is de vriendschap gewoon voorbij, antwoord ze.
Volgens mij mis je haar en wil je de vriendschap weer herstellen, toch? Ja, antwoord ze. Maar als ze het niet meer wil dan kan ik het maar beter niet nog een keer proberen.
Er is wel geprobeerd het contact te herstellen maar zonder gewenst resultaat
Wacht even. Heb je het al geprobeerd? vraag ik haar. Ja, antwoord ze. Ik heb een appje gestuurd met de vraag “Hoe gaat het?” En daar reageerde ze niet op.
Ah, je hebt het al geprobeerd. Hoe lang geleden heb je het appje gestuurd en hoe lang geleden is je vriendin haar kindje verloren? Ik heb drie weken geleden het appje gestuurd en haar dochtertje is één jaar geleden overleden.
Ze beseft dat ze het anders had moeten aanpakken
Ik heb het niet goed gedaan he? Ik antwoord haar dat het niet de meest handige manier blijkt. Anders had je vriendin wel gereageerd. Ik snap je worsteling en ik snap ook de drempel. Je voelt je er niet goed bij dat je er niet voor haar was. Klopt dat? Het blijft even stil en dan zegt ze schoorvoetend. Ik schaam me gewoon. Ze had mij nodig maar ik wist gewoon niet hoe ik haar kon helpen. Ik wilde het wel maar het lukte gewoon niet. Ik kon haar verdriet gewoon niet zien. Ik voelde mij zo machteloos.
Er waren genoeg momenten om wel te doen wat ze had moeten doen
Ze heeft mij een paar keer gebeld. Ik durfde gewoon niet op te nemen. Bang dat ik zou gaan huilen terwijl zij mij nodig had. Op een gegeven moment heb ik haar een appje gestuurd. En wat stond er in? vraag ik haar. Uh… ik schreef dat ik het heel naar vond wat haar was overkomen. Dat ik in gedachte bij haar was. En toen een hartje.
Daarna heb ik niks meer van haar vernomen. En heb ik zelf ook geen contact meer opgenomen.
Ze beseft dat de vriendschap over is
Vorige week hoorde ik van een wederzijdse kennis dat ze weer in verwachting was. En toen heb ik haar geappt. Ik vond het een beetje raar om te schrijven: gefeliciteerd met je zwangerschap want ik had het via, via. Dus schreef ik: hoe gaat het met je?
“Wat had je gehoopt?” vraag ik haar. “Dat ze zou terug appen met de mededeling dat het goed met haar ging en dat ze weer in verwachting was”, antwoord ze. “Je had dus gehoopt dat ze je zou antwoorden en zou zeggen dat ze weer in verwachting was”, antwoord ik haar.
Ze snapt zelf ook wel dat ze geen deel meer uitmaakt van het leven van haar vriendin
Ze gniffelt en ik hoor haar zeggen… “Ja dat had eigenlijk wel gehoopt. Best wel stom hè?” “Stom? Waarom vind je het stom van jezelf?” vraag ik haar. “Nou ik denk niet dat ik blij zou zijn als het mij was overkomen. Als iemand een jaar niks van zich laat horen. En dan doet alsof er niets aan de hand is. Ik snap wel dat ze niet heeft gereageerd…”, antwoord ze.
“Dus, je bent niet bang dat ze geen contact meer met je wil en boos op je is. Je bent ervan overtuigd”. “Ja”, antwoord ze. “Dat weet ik wel zeker. En ze heeft het recht om boos op mij te zijn. Ik zou het namelijk ook zijn”.
Ze hoopt dat ik het antwoord heb om het contact te herstellen
“En toen dacht je. Ik bel Leonie van Dunamis Coaching voor advies?” “Ja… eigenlijk wel”, is haar antwoord.
Ik voel haar intense verlangen en haar spijt
“Okay”, antwoord ik. “Stel je eens voor dat jij jouw vriendin bent. Wat zou jij dan willen in deze situatie. Je bent je kindje verloren. Je beste vriendin heeft het laten afweten. En nu zoekt ze weer contact. Wat zou je graag van haar willen horen?”
Ik vraag naar haar verwachtingen
Even is het stil en dan antwoord ze: “Ik zou het fijn vinden als ze mij een bericht zou sturen waarin ze uitlegt waarom ze niets van zich liet horen toen ik haar zo nodig had. En ik zou willen weten hoe ze daar nu over denkt. Wat ze ervan vindt dat ze mij zo in de steek heeft gelaten. En zou willen horen dat ze begrijpt dat ik niet reageerde op haar app. En dat snapt dat boos ben. En misschien ook nog wel dat op dit moment eigenlijk helemaal geen contact meer wil”.
Eigenlijk weet ze zelf wel hoe ze het zou kunnen aanpakken
“Je hebt het antwoord al”, antwoord ik haar. “Hoe voelt dat voor je om er zo naar te kijken en het op deze manier te doen?” “Dat voelt goed,” antwoord ze. “Ik ga het doen. Vind het heel spannend en moeilijk. Maar ik moet het doen. Ik mis haar te veel. En ik heb ontzettende spijt. Ook al hersteld de vriendschap niet. Ik ben dan wel die knoop in mijn maag kwijt”.
Het contact is gelegd
Een paar dagen later, krijg ik een berichtje. Dank je wel voor je tijd. Was ik helemaal vergeten te zeggen. Ik heb mijn vriendin inmiddels gesproken. Er zijn best harde woorden gevallen. We hebben samen gehuild. Maar het contact is hersteld.
Mensen mijden het contact uit angst het verkeerde te doen of te zeggen
Veel relaties komen onder druk te staan door het verlies van een kindje. Niet alleen de relatie van de ouders maar ook de relatie tussen de ouders en hun familie en/ of vrienden.
We weten ook vaak niet hoe we moeten reageren op een dergelijk verlies
Het verlies van een kindje is zo immens groot. Zo overweldigend. Het is helemaal niet raar of gek dat je niet weet hoe je als omgeving hierop moet reageren. Hoe je moet handelen.
In mijn boek: Je bent je kindje verloren… hoe nu verder? Staan inderdaad tips wat je als naaste kunt doen wanneer iemand zijn of haar kind verliest. En ja, het klopt ook dat er geen duidelijke tips staan wat je kunt doen als de relatie inmiddels zo vertroebeld is, dat het contact min of meer verbroken is…
Een gebroken relatie door het verlies van een kindje komt vaak voor
Tijdens mijn sessies met ouders maar ook terloops, krijg ik vaak een dergelijke situatie voorgelegd. Is een jarenlange vriendschap verbroken omdat na het verlies van de baby alle contact werd verbroken.
Niet alleen vriendschappen lijden onder het verlies van een baby. Ook familiebanden
En niet alleen vriendschapsrelaties worden verbroken. Ik heb meerdere keren meegemaakt dat familieleden elkaar niet meer zagen omdat de ouders zich onvoldoende gesteund voelden. Zich in de steek gelaten voelden. En zich niet gehoord voelden. Ook door hun eigen ouders, broers en zussen.
Het gevoel er niet alleen voor te hoeven staan, is van onschatbare waarde
De steun van familie en vrienden is heel belangrijk in het rouwproces na het verlies van je kindje. Het gevoel dat er iemand voor je is. Het gevoel dat iemand je situatie kent, is van onschatbare waarde. Rouwen heeft geen eindpunt. Er zijn namelijk altijd momenten waarop het gemis en het verdriet om het verlies van het kindje er in alle heftigheid weer aanwezig is. Ouders leren te leven met het verlies en vinden een manier om het leven weer te omarmen. Maar op juist die onverwachte momenten is het fijn als daar die schouder is.
Tips voor het herstellen van de relatie
- Besef dat hoe langer er geen contact met elkaar is, hoe moeilijker het wordt om weer met elkaar in contact te komen.
- Stel niet uit tot het geschikte moment zich voordoet. Want het geschikte moment is er nooit. Dat creëer jezelf
- Neem (zelf) actie wanneer je de behoefte voelt om weer met elkaar in contact te komen. Wacht dus tot de ouders zelf het contact weer zullen hervatten
- Wees erop voorbereid dat de ouders boos op je zijn of jouw initiatief niet kunnen waarderen. Besef dat je ze in de steek hebt gelaten op het moment dat ze jou het hardst nodig hadden
- Wees bereid om je excuses aan te bieden en de schuld op je te nemen
- Probeer je eigen gedrag niet goed te praten maar erken dat je gedrag niet juist was
- Toon begrip als de ouders het contact niet meer willen hervatten
Stappenplan
- Beschrijf de situatie. Benoem zoiets als: Vorig jaar verloor jij je kindje. Je had mij toen heel erg nodig. En ik was er niet voor jou.
- Beken schuld. Zeg zoiets als: Wat ik gedaan heb, daar heb je alle recht toe om boos op mij te zijn. Op het moment dat je mij zo hard nodig had, was ik er niet voor jou.
- Vertel hoe je je hieronder voelt. Bijvoorbeeld: ik schaam mij voor mijn gedrag. Ik schaam mij dat ik jou zo teleurgesteld heb. Ik schaam mij dat ik er niet voor je was. Laat weten hoe erg je je eigen gedrag en handelen vindt.
- Laat duidelijk weten waarom je weer contact wilt. Bijvoorbeeld: ik mis je enorm. Je was mijn beste vriend(in). We hebben zoveel meegemaakt met elkaar. Ik wil weer deel uitmaken van jouw leven.
- Toon begrip als je vriend of vriendin er niet (direct) open voor staat. Door bijvoorbeeld te zeggen: Ik snap het als ik geen deel meer mag uitmaken van jouw leven. Ik liet het afweten op het moment dat je mij juist nodig had. Liet het afweten toen jij het ergste meemaakte wat een mens moet meemaken.
- Laat (nogmaals) merken dat je er spijt van hebt en dat je verbetering belooft. Door bijvoorbeeld te zeggen: Ik kan het niet terugdraaien wat er is gebeurd Maar ik weet wel dat ik het anders had moeten doen. En dat ik het ook nu anders zou aanpakken.
- Laat weten waarom je je zo hebt gedragen. Door bijvoorbeeld te zeggen: Ik voelde mij zo machteloos. Zoveel verdriet en ik kon het niet wegnemen. Ik wist mij werkelijk geen raad. Wist werkelijk niet wat ik moest doen. Ging de confrontatie uit de weg. Uit angst het verkeerde te doen of te zeggen. Voor ik er erg in had waren er weken verstreken. Werd de drempel om je bellen of bij je langs te gaan steeds hoger. Totdat ik het helemaal niet meer durfde.
- Vertel wat je eigenlijk had willen doen. En vertel waarom je het contact weer zoekt. Bijvoorbeeld door: Ik had eigenlijk een arm om je heen willen slaan en samen willen huilen. Je willen troosten. Er ging geen dag voorbij dat ik niet aan je dacht maar durfde steeds niet het contact te zoeken. Maar ik mis je zo erg. En ik vind het zo erg dat ik je niet meer zie, dat ik over mijn angst heen stap. En hoop dat we erover kunnen praten. En weer onze vriendschap kunnen opbouwen.
- Nodig je vriend of vriendin daarna uit. Bijvoorbeeld door te zeggen: Ik hoop dat ik met deze ‘brief’ goed heb kunnen uitleggen hoeveel je voor mij betekent. En hoe graag ik zou willen dat we weer contact hebben. En hoop dan ook dat je ervoor openstaat.
- Tenslotte geef je aan wanneer je hem of haar belt zodat er ook contact gemaakt kan worden. Door bijvoorbeeld: Ik bel je volgende week vrijdag [datum] om [tijd] zodat we het kunnen uitpraten.
- Wees erop voorbereid dat je vriend of vriendin hier (nog) geen behoefte heeft. Geef hem of haar dan ook de ruimte om jouw verzoek af te wijzen. Door bijvoorbeeld: Nogmaals ik begrijp het als je geen contact meer met mij wilt. Als je geen contact meer wilt, neem dan gewoon niet op. Dan weet ik hoe je erin staat.
- Geef je vriend of vriendin de ruimte om een tegenvoorstel te doen. Door bijvoorbeeld: Mocht je echter wel met mij hierover praten maar het tijdstip komt niet uit. Wil je mij dan een berichtje sturen op welk tijdstip ik je kan bellen of spreken.
Mijn beste vriendin liet ook niets van zich horen
Toen onze dochter overleed liet een van mijn beste vriendin niets van zich horen. Ze was niet op de condoleance. Ze verscheen niet bij de uitvaart. Ik kreeg niet eens een kaart. En wekenlang bleef het muisstil. Ik snapte er niets van. Mijn man zei dat ik haar maar snel moest vergeten. Aan zo’n vriendin had ik niets.
Ik wilde haar niet kwijt als vriendin maar durfde haar niet te bellen. Was bang dat ze niet zou opnemen. Om toch in contact te komen appte ik haar een berichtje waarin ik schreef: Ik vind het zo raar dat ik niets van je hoor. Je bent mijn beste vriendin. Van jou had ik nooit verwacht dat je niks van je zou laten horen. Ik ben mijn dochter verloren…
Ik kreeg de volgende reactie
Lieve Leen
Drie maanden geleden verloor jij je dochtertje Madelon. Op dat moment had jij mij nodig. En verwachtte jij ook dat ik er voor je zou zijn. Helaas liet ik het afweten. Ik was er niet voor jou. En liet je alleen met je verdriet.
Daar heb ik enorm veel spijt van. Ik schaam mij kapot. Jij, mijn beste vriendin met wie ik alles deelde, liet ik in de steek op het moment dat je mij het hardst nodig had.
Waarom? Ik weet het zelf niet. Ik voelde mij zo machteloos. Zoveel verdriet en ik kon het niet wegnemen. Dat voelde zo naar dat ik elke confrontatie met je uit de wegging. Als ik je maar niet onder ogen hoefde te komen. Ik dacht op dat moment eigenlijk alleen maar aan mijzelf. Aan mijn eigen onvermogen om met het verdriet om te gaan. En mijn onvermogen om jou te helpen.
Het valt niet goed te praten wat ik deed. Als ik het nu over mocht doen, zou ik het zeker anders doen. Ik zou er gewoon voor je zijn. Samen met je huilen. Zou je vragen wat ik voor je kon doen om het verdriet te verlichten. Helaas kan ik de tijd niet terugdraaien. Hoe graag ik dat zou willen.
Net zo graag als ik weer deel zou willen uitmaken van jouw en jullie leven. Ik mis jou. Ik mis jullie. Er gaat geen dag voorbij dat ik niet aan jou, jullie en jullie kindje denk. Iedere dag vraag ik mij af hoe het met je zou gaan. En iedere dag vraag ik mijzelf af hoe ik het zover heb laten komen. Waarom ik niet durfde om je onder ogen te komen. Ben ik boos op mijzelf dat ik het liet afweten. Alleen maar uit angst dat ik het verkeerde zou doen.
Ik was zo blij dat jij het initiatief nam om mij te appen. En toch vind ik het lastig om je te bellen na alles wat ik heb nagelaten. Vandaar dat ik deze brief heb geschreven. Om je mijn excuses aan te bieden. Uit te leggen waarom ik deed zoals ik deed. En om te zeggen hoe erg ik je mis. En hoe blij ik ben dat jij wel de durf had om het contact weer aan te gaan.
Ik bel je morgen om 20 uur zodat we het uit kunnen praten en de lucht kunnen klaren. Als je mij niet meer wil spreken, dan begrijp ik dat als geen ander. Maar hoop natuurlijk iets anders.
Mocht je wel open staan voor een gesprek maar het tijdstip komt niet uit, laat het mij dan weten via een berichtje. En geef dan aan wanneer ik je kan bellen.
Liefs …
Ik wachtte niet tot de volgende avond
Ik was zo blij met de reactie dat ik haar direct terugbelde. De volgende dag kwam ze langs en hebben we alles uitgesproken. Ze is nog steeds mijn vriendin.
Tips zijn geen garantie voor het herstellen van de relatie maar helpen altijd
Ondanks je pogingen kan het toch gebeuren dat de relatie onherstelbaar blijkt. Is de verwijdering zo groot geworden dat deze onoverbrugbaar is. Ook dan is het goed om je gevoelens naar de ouders te uiten. Door je gevoelens te delen kun je (ook) zelf helen. Doordat je bevrijd bent van een heel naar gevoel.
Kennisbank Kindverlies
Deze tips en nog veel meer, zullen te zijner tijd ook te vinden zijn op de Kennisbank Kindverlies
#relatieherstellen #babyverlieseinjeomgeving #hoesteunjenababyverlies #vriendschapherstellen #babyverlies #tipsvoorsteunnababyverlies
door Leonie Nuijen | jun 25, 2024 | babyverlies en de kraamweek, Het rouwproces na babyverlies
Mijn buik is leeg maar ik mag mijn kind niet zien opgroeien
Ik voel aan mijn buik. Het is nog dik. Vorige week zat daar nog mijn kindje in. Iedere dag voelde mijn handen deze buik. Maar nu voelt het zo anders. Mijn buik is leeg. Maar er is geen kind.
Ik was zwanger maar zal mijn kindje niet zien opgroeien. Een traan rolt over mijn wang. En dan nog één. En nog één.
Week na week werd ik dikker totdat mijn zwangerschap niet meer te verbloemen was
Die handen die zo vaak mijn buik streelden. De schopjes als antwoord. Week na week groeide mijn buik. Tot het moment dat voor iedereen duidelijk was dat ik met zijn tweeën was. De glimlachende en belovende blikken als mensen mij zagen passeren. Ze zijn er nog steeds.
Niet zo gek. Want mijn buik is nog steeds dik. Alleen heb ik een lege wieg.
Elke confrontatie met mijn zwangerschap doet pijn
Ik kon niet wachten tot het moment dat ik mijn gewone kleren niet meer paste. Kon niet wachten tot het moment dat ik voor het eerste keer mijn zwangerschapsbroek kon dragen. Vandaag draag ik hem weer. Omdat mijn gewone kleding niet past.
Alles in mij schreeuwt dat ik deze broek niet meer aan wil. Ik wil geen veel belovende blikken meer. Geen vragen als: weet je wat het wordt? Hoe lang moet je nog?
‘Hoe lang moet je nog?’ ‘Hoe zo? Hoe lang moet je nog?’ Voor mij geen moeten. Ik had er alles voor over gehad om nog zwanger te mogen zijn.
‘Wat wordt het?’ ‘Hoe zo? Wat wordt het?’ Het wordt niks. Het is al. En het is een dochter. Mijn dochter.
Ook het dragen van zwangerschapskleding doet pijn
Woedend pak ik al mijn zwangerschapskleding en smijt ze door de kamer. Ik stamp er op. Probeer ze kapot te maken. Barst in tranen uit en schreeuw: ‘Waarom zijn er geen kleren voor moeders zoals ik? Waarom moet ik die verschrikkelijke kleren nog aan?’
Ik wil niet langer zwangerschapsbroeken aan. Ik wil een gewone broek aan
Mijn man komt op mijn geschreeuw binnen. Hij kijkt mij aan en pakt mij vast. In zijn armen begin ik onbedaarlijk te huilen. Smeek hem dat ik andere kleren wil. Normale kleren. Kleren waarin mijn buik niet zichtbaar is.
‘Ik begrijp je’, hoor ik hem door zijn tranen zeggen. ‘Ik begrijp je…’
Die middag rijden we naar Delft. Om kleren te kopen bij mijn vaste winkel. Als Maja mij binnen ziet komen, pakt ze mij vast. ‘Ik zet even thee voor je. En ben dan zo bij je terug’. Ze loopt naar de klant die ze aan het helpen was. Ik hoor haar fluisteren. ‘ Natuurlijk ‘, hoor ik de vrouw zeggen. ‘Dit is veel belangrijker. Ik kom van de week wel weer langs’.
Met een simpel trucje kan ik normale kleding dragen
Alsof ze aanvoelt wat ik nodig heb, komt Maja met een broek naar mij toe. ‘Deze broek valt wat ruimer om je buik. En als ik nu een elastiekje om het knoopje doe en dit elastiekje door je knoopsgat haal en weer om de knoop leg, dan is je broek ruimer. Ik heb verschillende maatjes elastiek’. En ze geeft mij een knipoog.
Vervolgens pakt ze een klokkende blouse uit het rek. ‘Trek deze maar even aan’. Als ik uit de paskamer kom, is mijn buik nauwelijks te zien. Goed gecamoufleerd he? zegt ze. Ik knik ja…
Een stapje verder in het rouwproces door het dragen van gewone kleding
Wanneer je bevallen bent, is je buik meestal niet direct weer dun. Het kan dan enorm confronterend zijn om je zwangerschapskleding te moeten dragen. Maar normale kleding past meestal niet.
Door gebruik te maken van een elastiekje of cirkelvormig touwtje, kun je je broek wijder maken. Door over je buik een klokkende, oversized of A-lijn top te dragen, kun je je buik camoufleren. Op die manier kun je afscheid nemen van je positiekleding.
Voor mij was Maja de reddende engel. Met haar liefdevolle aandacht en handige trucs hielp zij mij bij mijn rouwproces. Voordat ik ooit een baby had verloren, kon ik niet bedenken hoe pijnlijk de confrontatie met mijn buik en zwangerschapsbroek kon zijn. Hoe pijnlijk het voor mij was om mij na het verlies van mijn dochter mijn zwangerschapskleding te moeten dragen. Door weer ‘normale’ kleding te dragen, kwam ik een stapje verder in mijn rouwproces.
Herkenbaar, deel je tips
Herkenbaar? Wellicht heb je andere tips. Deel ze alsjeblieft. Zodat andere moeders, die net als wij haar kindje is verloren in de zwangerschap of rondom de geboorte, weet wat ze kan doen als het verdriet haar overvalt bij het dragen van haar zwangerschapskleding.
